Таямніцы спораўскіх ваколіц. Вёска, балота, расліны, і не толькі…

Таямніцы спораўскіх ваколіц. Вёска, балота, расліны, і не толькі… / Дзяржаўная ўстанова культуры «Бярозаўская раённая клубная сістэма» (філіял № 16 Спораўскі цэнтр культуры і вольнага часу) ; [складальнік В. М. Лютыч ; рэцензент А. М. Скуратовіч]. — Мінск : Колорград, 2022. — 255 с. Зборнік матэрыялаў, прысвечаных гісторыі, культуры і традыцыям вёскі Спорава, якія паказваюць […]

Міжлессе: як многа гавораць нам родныя назвы…

ПАХОДЖАННЕ НАЗВАЎ ВЁСАК, УВАХОДЗЯЧЫХ У СКЛАД ААТ «МІЖЛЕССЕ» БАТАРЭ́Я — назва вёскі не зусім звычайная для нашых мясцін. Паводле ўспамінаў старажылаў,  сваю назву Батарэя атрымала як спадчыну ад Першай сусветнай вайны, калі тут на вале стаялі гарматы. ЕЛЯНО́ВА — назва, вытворная ад імя Алена. КАСЦЮКІ́ — назва, вытворная ад прозвішча Касцюк, Касцюкоў, Касцюковіч ці  ад […]

Борки, Пешки и окрестности: микротопонимы

Аэродрóм – в 60-х годах ХХ века здесь размещался аэродром сельскохозяйственной авиации. Бесéдки – места в лесу, где были благоустроены беседки. Вы́жары – участок  торфяного болота, где при пожаре все выгорело. Вымыно́к – луг, где, видимо, скот часто выминал посевы. От слова «мять», или «выминать». Вы́пал – участок  луга, где  когда-то во время  пожара  выгорел […]

Мікратапонімы аграгарадка Падкраічы і яго ваколіц

Бам —мясцовая назва аўтамабільнай магістралі рэспубліканскага значэння «Варшава — Масква».  Маштабы будаўніцтва дарогі нагадвалі будаўніцтва БАМа, адсюль і назва. Магістраль будавалася да Алімпіяды ў Маскве (1980 г.), таму яе яшчэ называюць Олімпі́йкой. Гравійная дарога за Горскам праз тры кіламетры выведзе на мост; каля маста ўлетку раней узнікаў часовы стыхійны гандаль: мясцовыя жыхары прадавалі ягады, грыбы […]

Мікратапонімы аграгарадка Стрыгінь

Гі́́рынэ  – узвышша, якое пачынаецца  за Гурэ́цкім і ідзе да склада ўгнаенняў. Назва ад хутара, гаспадароў якога па-вулічнаму называлі Гі́рыны. Глу́ша– месца каля возера, дзе людзі раней капалі торф. Капалі спецыяльнай лапатай, атрымліваліся роўныя брусочкі памерам прыкладна    15х30 см. Свежы торф, які толькі што здабылі з пакладу, для паліва не падыходзіў. У яго была занадта высокая […]

Малеч: мова роднай зямлі

АБНО́ГА— вялікі вадаём (на Пахаро́нках). АНЕ́ЛІН— месца былога фальварка, назва якога пайшла ад імя паненкі Анэлі, цяпер поле (у бок вёскі Жычын). БАБРЫ́ — месца, дзе  вадзіліся бабры (у бок вёскі Занявічы, перад Я́мнікам). БЯРЭ́ЗІНЫ — сенакос (у бок вёскі Занявічы). ВЫ́ГАН — паша для жывёлы (за Гні́ліцай). ГАБРЫЛІ́Н — былы панскі двор,  поле і […]

Микротопонимы агрогородка Сигневичи

СИГНЕ́ВИЧИ — согласно «Краткому топонимическому словарю Белоруссии» В. А. Жучкевича, название производное от фамилии Сигневич. Старожилы  деревни говорят, что название деревни произошло от фамилии пана Сигнева. ВИ́НЕЦ — правый приток Ясельды, канал. Название произошло от старобелорусского термина  «винья» — прогалина в лесу, естественная поляна. КРЕ́ЧЕТ — улица в Сигневичах, раньше это была деревня, которая позже вошла в […]

Сакалова і Агароднікі: назвы родных мясцін

БОРО́К — хваёвы лес, які знаходзіцца каля фермы на ўскраіне вёскі Агароднікі. Значэнне назвы Бо́рок ідзе ад слова «бор», што азначае іглічны, звычайна сасновы лес на ўзгорку. ВАЛЮХО́ВА КО́ПАНЬ — сажалка за хатамі вёскі Агароднікі, на месцы якой зараз знаходзіцца луг. У аснове назвы — імя-мянушка Валюха. ГУЛЁ́́ЎКА — месца ў лесе за вёскай Агароднікі, […]

Светоч и Подосье: по следам географических названий

МУШКИ́ Это пруд, находящийся в метрах ста от деревни Подосье с восточной стороны, место отдыха и купания жителей Подосья. Мушки́, потому что по вечерам над поверхностью воды появлялись целые стаи мошкары, которые кружили над водоемом.  Рядом  проходит трасса М 1, которую местные жители называют Бамом или Олимпи́йкой, потому что строилась эта дорога к Московской олимпиаде 1980 […]

Кабаки и окрестности: названия малой родины

ВОДОПО́Й —  небольшой водоем в поле у дороги, куда стадо коров ходит пить воду. ГАБРИЛЕ́ВО —  старинный парк  (в сторону аг. Малеч). Когда-то эти земли вместе с Кабаками  были приобретены помещиком Влодко.  Там он построил усадьбу и назвал ее именем жены — Габриелин.  Усадьба была заложена на возвышенности среди поля. В  1950-е гг. разобрана для […]

Береза: городские микротопонимы

А́ЛЫЕ ПАРУСА́ — так называлось кафе в здании бассейна «Дельфин». Кафе уже нет, а название осталось. АРБА́Т — место сбора молодежи на автомобильной стоянке возле здания отдела культуры (ул. Октябрьская, 29).   БА́ЗА — теперь на этом месте по  улице Степана Любарского построен торгово-бытовой центр, а раньше там принимали скот от населения. БАЗА́Р, БОЛЬШО́Й РЫ́НОК […]

Тапонімы і мікратапонімы вёсак Ястрабель, Зарэчча, Шлях-Пушча

У ваколіцах вёскі Ястрабель многа прыгожых мясцін. І розныя куточкі маюць свае незвычайныя назвы — тапонімы і мікратапонімы. Б Бандарыха (Бандарышка). Месца і лес атрымалі сваю назву ад прозвішча жанчыны, якая тут жыла. Бацька гэтай жанчыны быў родам з вёскі Пешкі, дзе рабілі бочкі. Ён быў бондарам, таму дачку празвалі Бандарыхай (Бандарышкай). Гэтая жанчына вельмі […]

ПОДОСЬЕ

Подо́сье — название-ориентир: место у осиновых зарослей (согласно «Краткому топонимическому словарю Белоруссии» В. А. Жучкевича).  По местному преданию, в деревне было много осиных гнезд, поэтому ее и стали  называть Подосьем  — «под осами». Старожилы также рассказывают, что в давние времена местность эта была заболочена. Люди, передвигаясь на телегах, частенько застревали в грязи,  нужно было что-то подкладывать под […]

Геалагічны помнік прыроды «Бярозаўскі валун»

Велізарны валун вагой 40 тон устаноўлены ў 2012 годзе ў горадзе Бярозе на пляцоўцы каля дзіцячага садка № 2, на скрыжаванні вуліц Чырвонаармейскай і Якава Свярдлова. Частка каменя закапана ў зямлю, але нават тое, што відаць, уражвае сваімі памерамі. Валун перамешчаны сюды з Паўночнага Гарадка, дзе быў адкапаны ў маі 2009 года падчас будаўніцтва шматпавярховага […]

Слоўнік мікратапонімаў вёскі Хрыса і яе ваколіц

Бура́тын — балота. Мікратапонім паходзіць хутчэй за ўсё ад слова буры – шэравата-карычневы. Гэтым можна патлумачыць, што падчас меліярацыі гэтае балота засталося некранутым, бо землі былі б не вельмі ўрадлівымі. Бэро́зовэ — частка возера Чорнае. Мікратапонім паходзіць ад назоўніка бяроза. Раней на гэтым месцы было шмат бяроз, потым яго затапіла возера. Выжа́ — невялікі востраў […]

«Камень шчасця» ў горадзе Белаазёрску

Незвычайны арт-аб’ект, які атрымаў назву «Камень шчасця», быў устаноўлены на ўваходзе ў гарадскі парк з боку вуліцы Гагарына. Яго адкрыццё адбылося 30 верасня 2018 года падчас святкавання 60-годдзя горада энергетыкаў. Камень-валун вышынёй каля 1,5 м спецыяльна даставілі ў Белаазёрск, затым апрацоўкай камня займаліся спецыялісты. На паверхні валуна выбіты словы «Живи. Цени. Люби», а побач – […]

Падкраічы

Паводле легенды, у даўнія часы ішлі людзі з усяго свету, ды спыніліся пад самым краем, каля лесу, каля вады, пад краем поля. Стомленыя, распраглі на ноч коней, павячэралі, чым багатыя і заснулі. А на досвітку прачнуліся і дзіву даліся — прыгажосць наўкол якая. І вырашылі тут спыніцца жыць, пад краем. Так і з’явілася вёска Падкраічы.

Хрыса

З аповедаў старажылаў назва вёскі Хрыса паўстала з-за таго, што першым пасяленцам гэтай мясцовасці быў нейкі чалавек па імені Хрыстафор. Адкуль і пайшла назва вёскі Хрыста. З часам літара «т» выпала з назвы і вёска стала называцца Хрыса.

Дзягелец

“Дзягелец — у аснове назва расліны дзягіля”. Жучкевич В.А.   Краткий топонимический словарь Белоруссии .[1] Існуе паданне, што назва вёскі пайшла ад расліны дзягіль. Старажылы расказваюць, што некалі дзягіль рос у кожным двары. Нашы продкі верылі, што гэта лекавая расліна лечыць усе хваробы. І да нашага часу яе вырошчваюць на некаторых сялянскіх падвор’ях.[2] [1] Жучкевич, В.А. […]